අපි මුලින්ම වර්නියර් කැලිපරයේ කොටස් හඳුනා ගනිමු.
01.(A)ඇතුල් හනු: මේවා සිලින්ඩරයක් වැනි උපකරණයක අභ්‍යන්තර විෂ්කම්භය මැනීමට භාවිතා කරයි.
02.(B)පිට හනු : මේවා සිලින්ඩරයක් වැනි උපකරණයක බාහිර විෂ්කම්භය මැනීමට භාවිත කරයි.
03.(C)වර්නියර් පරිමාණය
04.(D)ප්‍රධාන පරිමාණය
05.(E)ගැඹුර මනින කූර: මෙය සිලින්ඩරයක් වැනි උපකරණයක ගැඹුර මැන ගැනීම සඳහා භාවිතා කරයි.
06.(F)මුරිච්චිය
උපකරණයේ කුඩාම මිනුම........
ප්‍රධාන පරිමාණයේ කුඩාම කොටසක් සහ වර්නියර් පරිමාණයේ කුඩාම කොටසක් අතර අන්තරය උපකරණයේ කුඩාම මිනුම ලෙස හැඳින්වේ.
වර්නියර් කැලිපරයේ කුඩාම මිනුම සොයා ගැනීම සඳහා භාවිත කළ හැකි ක්‍රමවේද දෙකකි.
ඒවා නම්,
උදාහරණ:
- ප්‍රධාන පරිමාණය මිලි මීටර වලින් බෙදා ඇති වර්නියර් කැලිපරයක එම මිලි මීටර කොටස් 19 ක් ගෙන කොටස් 20 කට බෙදීමෙන් වර්නියර් පරිමාණය සාදා ඇත.එහි කුඩාම මිනුම සොයන්න.
කුඩාම මිනුම = ප්‍රධාන පරිමාණයේ කොටසක දිග /වර්නියර් පරිමාණය බෙදා ඇති කොටස් ගණන
= 1 mm/20
= 0.05 mm
02. ප්‍රධාන පරිමාණය මිලි මීටර 0.5 කොටස් වලින් බෙදා ඇති වර්නියර් කැලිපරයක එම මිලි මීටර 0.5 කොටස් 9 ක් ගෙන කොටස් 10 කට බෙදීමෙන් වර්නියර් පරිමාණය සාදා ඇත.එහි කුඩාම මිනුම සොයන්න.
කුඩාම මිනුම = ප්‍රධාන පරිමාණයේ කොටසක දිග /වර්නියර් පරිමාණය බෙදා ඇති කොටස් ගණන
= 0.5 /10
= 0.05 mm
03.ප්‍රධාන පරිමාණය මිලි මීටර 0.5 කොටස් වලින් බෙදා ඇති වර්නියර් කැලිපරයක එම මිලි මීටර 0.5 කොටස් 49 ක් ගෙන කොටස් 50 කට බෙදීමෙන් වර්නියර් පරිමාණය සාදා ඇත.එහි කුඩාම මිනුම සොයන්න.
කුඩාම මිනුම = ප්‍රධාන පරිමාණයේ කොටසක දිග / වර්නියර් පරිමාණය බෙදා ඇති කොටස් ගණන
= 0.5 m/ 50
= 0.01 mm
වර්නියර් කැලිපරය භාවිතයෙන් පාඨාංක ගැනීම..........
වර්නියර් කැලිපරය භාවිතයෙන් පාඨාංක ගැනීමේ දී ප්‍රධාන පරිමාණයෙන් ලබා ගන්නා පාඨාංකයට වර්නියර් පරිමාණයෙන් ලබා ගන්නා පාඨාංකය එකතු කළ යුතුය.
උපකරණයේ මූලාංක වරද................
මූලාංක වරද යනු ප්‍රධාන පරිමාණයේ ශූන්‍ය සලකුණ හා වර්නියර් පරිමාණයේ ශූන්‍ය සලකුණ එකිනෙක සමපාත නොවීම නිසා ඇතිවන දෝෂයයි.මෙය උපකරණය මත රඳා පවතින දෝෂයකි.
මූලාංක වරද ප්‍රෙභ්ද දෙකක් ඔස්සේ සාකච්ඡා කෙරේ.
01.ධන මූලාංක වරද
වර්නියර් කැලිපරයේ හනු එකිනෙක සමපාත වීමට සැලැස්වූ විට ප්‍රධාන පරිමාණයේ ශූන්‍ය ට දකුණු පසින් වර්නියර් පරිමාණයේ ශූන්‍ය පිහිටයි නම් කියැවෙන අගය සත්‍ය අගයට වඩා වැඩි වේ . එම නිසා මෙය ධන මූලාංක වරදක් ලෙස සැලකුවහොත් එය නිවැරදි කිරීමට දෝෂය අඩු කළ යුතු වේ.එම නිසා මෙය සෘණ ශෝධනයක් ලෙස සැලකිය හැකිය.මෙම මූලාංක වරදට හේතුව වනුයේ හනු අතර අපද්‍රව්‍ය තැම්පත් වීම වේ.
මෙය පහත පරිදි ගණනය කළ හැකිය.
ධන මූලාංක වරද = වර්නියරයේ සමපාත කොටස් ගණන x කුඩාම මිනුම
02.සෘණ මූලාංක වරද
වර්නියර් පරිමාණයේ ශූන්‍ය සලකුණ ප්‍රධාන පරිමාණයේ ශූන්‍යට වම් පසින් ඇති විට කියැවෙන අගය සත්‍ය අගයට වඩා අඩු අගයක් ගනී.එම නිසා මෙය සෘණ මූලාංක වරදක් ලෙස සැලකුවහොත් නිවැරදි අගය ලබා ගැනීම සඳහා දෝෂය කියවීමට එකතු කළ යුතු බැවින් මෙය ධන ශෝධනයක් ලෙස සැලකිය හැකි වේ .
මෙය පහත පරිදි ගණනය කළ හැකි වේ.
වැදගත්...........
- වර්නියර් කැලිපරය භාවිතයෙන් මිනුමක් ලබා ගැනීමට ප්‍රථම උපකරණයේ කුඩාම මිනුම සොයා ගැනීම හා උපකරණයේ මූලාංක දෝෂයක් තිබේ දැයි බලා එය නිවැරදිව ගණනය කර ගත යුතුය.
- මෙම උපකරණය භාවිතයෙන් මිනුමක් ලබා ගන්නා විට වස්තුව හනු අතර සිර කිරීමේ දී අනවශ්‍ය ලෙස තෙරපීම සිදු නොකළ යුතුය.
- උපකරණය භාවිතයෙන් වඩා නිවැරදි අගයක් මැන ගැනීම සඳහා අදාල වස්තුවේ පාඨාංක කීපයක් ගෙන ඒවායෙහි මධ්‍යන්‍ය අගය ලබා ගත හැකිය.
- ඒ සඳහා මිනුම් ගන්නා උපකරණය විවධ අතට භ්‍රමණය කරමින් මිනුමි ලබා ගත යුකුය.